• 292
  page

Type:Printed book
Language:Latin
Transcription Author: John Shearman
Published: yes
Publication Details: G. Tiraboschi, “Storia della letteratura italiana”, IX, Modena 1772, p. 292; J. Shearman, “ Raphael in early modern sources”, I, Yale University in association with the Bibliotheca Hertziana Max-Planck-Institut für Kunstgeschichte, New Haven and London 2003, pp. 807-812.

• Transcription

[dopo Leonardo e Michelangelo] Tertium in pictura locum Raphael Urbinas mira docilis ingenii suavitate atque solertia adeptus est. Ita multa familiaritate potentium, quam omnibus humanitatis officiis comparavit, non minus quam nobilitate operum inclaruit adeo ut nunquam illi occasio illustris defuerit ostentandae artis. Pinxit in Vaticano nec adhuc stabili authoritate cubicula duo ad praescriptum Julii pontificis, in altero novem Musae Apollini cythara canenti applaudunt, in altero ad Christi sepulchrum armati custodes in ipsa mortis [corretto: noctis?] umbra dubia quadam luce refulgent. In penitiore quoque Leonis x triclinio Totilae immanitatem ac incensae Urbis casus atque pericula repraesentavit, parique elegantia, sed lascivienti admodum penicillo, Porricum Leoninam florum omnium ac animantium spectabili varietate replevit. Eius extremum opus fuit devicti Maxentii pugna, in ampliore caenaculo inchoata, quam discipuli aliquanto post absolverunt. Sed ars ei plurimum favit in ea fabula [corretto: tabula], quam Clemens pontifex in Janiculo ad aram Petri Montoni dedicavit; in ea enim cum admiratione visitur puer a cacodemone vexatus, qui revolutis et rigentibus oculis commotae mentis habitum referto. Caeterum in toto picturae genere numquam eius operi venustas defuit, quam gratiam interpretantur; quamquam in educendis membrorum toris aliquando nimius faverit, quum vim artis supra naturam ambitiosus ostendere conaretur. Optices quoque placitis in dimensionibus distantiisque non semper adamussim observans visus est. Verum in ducendis lineis, quae commisuras colorum quasi margines terminarent, et in mitiganda commiscendaque vividiorum pigmentorum austeritate jucundissimus artifex ante alia id praestanter contendir, quod unum in Bonarota defuerat, scilicet ut picturis erudite delineatis etiam colorum oleo commistorum lucidus ac inviolabilis ornatus accederet. Perii t in ipso aetatis flore, quum antiquae Urbis aedificiorum vestigia architecturae studio metiretur, novo quidem, ac admirabili invento, ut integram Urbem architectorum oculis consideratam proponeret. Id autem facile consequebatur descriptis in plano pedali situ ventorumque lineis, ad quarum normam, sicuti nautae ex pictae membranae magnetisque usu maris ac litorum spatia deprehendunt, ita ipse laterum angulorumque naturam ex fundamentis certissima ratione colligebat. Eo defuncto plures pari prope gloria certantes artem exceperunt, et in his Franciscus et julius discipuli vel hac una exquisita artis indole insignes, quod magistri manum perargute et diligenter aemulari videantur. [ ... ]